Tamanu (ដើមខ្ទឹង)
១- ដើមខ្ទីងប្រើដើម្បីព្យាបាលអ្វី?
ខ្ទឹង ជារុក្ខជាតិប្រភេទមធ្យម កម្ពស់ពី ១៥-២៥ ម៉ែត្រ ភាគច្រើនសម្បូរដុះនៅមាត់សមុទ្រ និងខ្ពង់រាប។ រុក្ខជាតិនេះ ត្រូវបានគេយកមកធ្វើជាឱសថតាមផ្នែករបស់វាដូចជា៖
– ជ័រ៖ លាបបំបាត់អាការៈហើម រលាកបំពង់ក រាក់ស៊ីធ្មេញ បូស អំបៅអំបែក ជំងឺត្រចៀក បំបាត់ស្នាមរបួស និងរលាក។
– ប្រេង៖ លាបបំបាត់រមាស់ អង្គែ កមរមាស់ លាបឈឺឆ្អឹងឆ្អែង។
– សំបកដើម៖ ព្យាបាលឈឺក្រពះ ។
– ឫស៖ ព្យាបាលរលាកជើងធ្មេញ។
២- ដើមខ្ទឹងដំណើរការយ៉ាងម៉េច?
មិនទាន់មានការសិក្សាពីសកម្មភាពព្យាបាលរបស់ដើមខ្ទឹងនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែគេដឹងថារុក្ខជាតិនេះ មានសមាសធាតុគីមី ដូចជា៖
– គ្រាប់មានជាតិប្រេងពី ៥០,២-៧៣ ភាគរយ។
– សំបកគ្រាប់មានសារធាតុ Lencocyanidin តិច ឬច្រើន។
– សំបកដើម មានជាតិ Tanin ជាតិ Saponintriterpen ជាតិ Phytoterol ជាតិប្រេង Coumarin ពី ១១,៩% ឬច្រើនជាងនេះ។
– ជ័ររផ្លែមានសារធាតុ Glycerid សារធាតុ Lacton និង Calophyllolid សារធាតុ ino phyllolid អាស៊ីដ។ Calophyllic (ជាសារធាតុធ្វើឈាមកក ដូចជាតិ Coumarin ផ្សេងៗទៀត)។
– ស្លឹកមានជាតិ Saponin និងអាស៊ីដ Hydrocyanic។
បញ្ជាក់៖ ជ័ររបស់រុក្ខជាតិមានរសជាតិប្រៃ អាចធ្វើឲ្យក្អួតបាន។
ប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ឱសថការី ឬអ្នកឯកទេសឱសថរុក្ខជាតិប្រសិនបើ៖
– ស្រ្តីមានគភ៌ ឬបំបៅដោះព្រោះ នៅពេលកំពុងចង់បានកូន ឬបំបៅដោះ គួរតែប្រើថ្នាំតែមួយមុខណា ដែលមានការណែនាំដោយគ្រូពេទ្យជំនាញប៉ុណ្ណោះ។
– កំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សេងៗ រាប់បញ្ចូលទាំងថ្នាំមាន ឬគ្មានវេជ្ជបញ្ជា។
– ធ្លាប់មានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីជាមួយដើមខ្ទឹង ថ្នាំពេទ្យ ឬឱសថរុក្ខជាតិផ្សេងៗទៀត។
– មានជំងឺ ឬស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងៗ។
– ធ្លាប់មានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីប្រភេទផ្សេងទៀត ដូចជា ជាមួយ អាហារ សារធាតុពណ៌ សារធាតុរក្សាអាហារ ឬសត្វ។
លក្ខខណ្ឌចុះបញ្ជីការផ្លូវច្បាប់សម្រាប់ឱសថរុក្ខជាតិ មិនតឹងរ៉ឹងដូចការចុះបញ្ជីការផ្លូវច្បាប់ទៅលើថ្នាំពេទ្យទេ។ ដូចនេះ គួរតែមានការសិក្សាបន្ថែមពីសុវត្ថិភាពលើឱសថទាំងនេះ។ ត្រូវប្រាកដថា អត្ថប្រយោជន៍នៃការប្រើថ្នាំនេះ ខ្ពស់ជាងកត្តាប្រឈម។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
ប្រសិនបើមានការបារម្ភពីផលរំខានណាមួយ សូមពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬគ្រូឱសថបុរាណ។
ខ្ទឹង អាចមានប្រតិកម្មជាមួយនឹងថ្នាំ ក៏ដូចជាជំងឺមួយចំនួនយើងកំពុងមាន។ គប្បីពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ និងអ្នកជំនាញខាងឱសថរុក្ខជាតិ មុនពេលប្រើប្រាស់។
៧- កម្រិតប្រើធម្មតាម៉េចដែរ?
កម្រិតដូសក្នុងការប្រើប្រាស់ខ្ទឹង អាចមានលក្ខណៈខុសគ្នាសម្រាប់អ្នកជំងឺម្នាក់ៗ។ កម្រិតប្រើប្រាស់អាស្រ័យលើកត្តាអាយុ សុខភាព និងស្ថានភាពរាងកាយមួយចំនួនទៀត។ ឱសថរុក្ខជាតិ មិនមែនតែងមានសុវត្ថិភាពទាំងអស់នោះទេ ហេតុនេះ សូមប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយអ្នកឯកទេសឱសថរុក្ខជាតិ ឬគ្រូពេទ្យជំនាញជាមុនសិន។
– ឫស និងសម្បក ប្រើ ១៥-៣០ ក្រាម (ដាំទឹកផឹក)។
– ជ័រ និងប្រេង សម្រាប់លាប និងរឹត ខាងក្រៅ ក្នុងកម្រិតសមល្មម។
៧- ផ្នែកដែលប្រើប្រាស់?
– គ្រាប់ សំបកគ្រាប់ សំបកដើម ឫស ជ័ររបស់ផ្លែ ស្លឹក។
ខ្ទឹង ជារុក្ខជាតិប្រភេទមធ្យម កម្ពស់ពី ១៥-២៥ ម៉ែត្រ ភាគច្រើនសម្បូរដុះនៅមាត់សមុទ្រ និងខ្ពង់រាប។ រុក្ខជាតិនេះ ត្រូវបានគេយកមកធ្វើជាឱសថតាមផ្នែករបស់វាដូចជា៖
– ជ័រ៖ លាបបំបាត់អាការៈហើម រលាកបំពង់ក រាក់ស៊ីធ្មេញ បូស អំបៅអំបែក ជំងឺត្រចៀក បំបាត់ស្នាមរបួស និងរលាក។
– ប្រេង៖ លាបបំបាត់រមាស់ អង្គែ កមរមាស់ លាបឈឺឆ្អឹងឆ្អែង។
– សំបកដើម៖ ព្យាបាលឈឺក្រពះ ។
– ឫស៖ ព្យាបាលរលាកជើងធ្មេញ។
២- ដើមខ្ទឹងដំណើរការយ៉ាងម៉េច?
មិនទាន់មានការសិក្សាពីសកម្មភាពព្យាបាលរបស់ដើមខ្ទឹងនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែគេដឹងថារុក្ខជាតិនេះ មានសមាសធាតុគីមី ដូចជា៖
– គ្រាប់មានជាតិប្រេងពី ៥០,២-៧៣ ភាគរយ។
– សំបកគ្រាប់មានសារធាតុ Lencocyanidin តិច ឬច្រើន។
– សំបកដើម មានជាតិ Tanin ជាតិ Saponintriterpen ជាតិ Phytoterol ជាតិប្រេង Coumarin ពី ១១,៩% ឬច្រើនជាងនេះ។
– ជ័ររផ្លែមានសារធាតុ Glycerid សារធាតុ Lacton និង Calophyllolid សារធាតុ ino phyllolid អាស៊ីដ។ Calophyllic (ជាសារធាតុធ្វើឈាមកក ដូចជាតិ Coumarin ផ្សេងៗទៀត)។
– ស្លឹកមានជាតិ Saponin និងអាស៊ីដ Hydrocyanic។
បញ្ជាក់៖ ជ័ររបស់រុក្ខជាតិមានរសជាតិប្រៃ អាចធ្វើឲ្យក្អួតបាន។
កត្តាគួរប្រុងប្រយ័ត្ន
៣- មុនប្រើគួរដឹងអីខ្លះ?ប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយគ្រូពេទ្យ ឱសថការី ឬអ្នកឯកទេសឱសថរុក្ខជាតិប្រសិនបើ៖
– ស្រ្តីមានគភ៌ ឬបំបៅដោះព្រោះ នៅពេលកំពុងចង់បានកូន ឬបំបៅដោះ គួរតែប្រើថ្នាំតែមួយមុខណា ដែលមានការណែនាំដោយគ្រូពេទ្យជំនាញប៉ុណ្ណោះ។
– កំពុងប្រើប្រាស់ថ្នាំផ្សេងៗ រាប់បញ្ចូលទាំងថ្នាំមាន ឬគ្មានវេជ្ជបញ្ជា។
– ធ្លាប់មានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីជាមួយដើមខ្ទឹង ថ្នាំពេទ្យ ឬឱសថរុក្ខជាតិផ្សេងៗទៀត។
– មានជំងឺ ឬស្ថានភាពសុខភាពផ្សេងៗ។
– ធ្លាប់មានប្រតិកម្មអាលែកហ្ស៊ីប្រភេទផ្សេងទៀត ដូចជា ជាមួយ អាហារ សារធាតុពណ៌ សារធាតុរក្សាអាហារ ឬសត្វ។
លក្ខខណ្ឌចុះបញ្ជីការផ្លូវច្បាប់សម្រាប់ឱសថរុក្ខជាតិ មិនតឹងរ៉ឹងដូចការចុះបញ្ជីការផ្លូវច្បាប់ទៅលើថ្នាំពេទ្យទេ។ ដូចនេះ គួរតែមានការសិក្សាបន្ថែមពីសុវត្ថិភាពលើឱសថទាំងនេះ។ ត្រូវប្រាកដថា អត្ថប្រយោជន៍នៃការប្រើថ្នាំនេះ ខ្ពស់ជាងកត្តាប្រឈម។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។
ស្វែងយល់ពីផលរំខាន
៤- មានផលរំខានអីខ្លះ?ប្រសិនបើមានការបារម្ភពីផលរំខានណាមួយ សូមពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬគ្រូឱសថបុរាណ។
ស្វែងយល់ពីអន្តរកម្មថ្នាំ
៥- មានអន្តរកម្មជាមួយអីខ្លះ?ខ្ទឹង អាចមានប្រតិកម្មជាមួយនឹងថ្នាំ ក៏ដូចជាជំងឺមួយចំនួនយើងកំពុងមាន។ គប្បីពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ និងអ្នកជំនាញខាងឱសថរុក្ខជាតិ មុនពេលប្រើប្រាស់។
ស្វែងយល់ពីកម្រិតថ្នាំ
ព័ត៌មានទាំងនេះ មិនបានរាប់ជាការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យនោះទេ។ ត្រូវតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ ឬឱសថការី មុនពេលចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រភេទនេះ។៧- កម្រិតប្រើធម្មតាម៉េចដែរ?
កម្រិតដូសក្នុងការប្រើប្រាស់ខ្ទឹង អាចមានលក្ខណៈខុសគ្នាសម្រាប់អ្នកជំងឺម្នាក់ៗ។ កម្រិតប្រើប្រាស់អាស្រ័យលើកត្តាអាយុ សុខភាព និងស្ថានភាពរាងកាយមួយចំនួនទៀត។ ឱសថរុក្ខជាតិ មិនមែនតែងមានសុវត្ថិភាពទាំងអស់នោះទេ ហេតុនេះ សូមប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយអ្នកឯកទេសឱសថរុក្ខជាតិ ឬគ្រូពេទ្យជំនាញជាមុនសិន។
– ឫស និងសម្បក ប្រើ ១៥-៣០ ក្រាម (ដាំទឹកផឹក)។
– ជ័រ និងប្រេង សម្រាប់លាប និងរឹត ខាងក្រៅ ក្នុងកម្រិតសមល្មម។
៧- ផ្នែកដែលប្រើប្រាស់?
– គ្រាប់ សំបកគ្រាប់ សំបកដើម ឫស ជ័ររបស់ផ្លែ ស្លឹក។
No comments