ចៃខាំ(Flea Bites)
១- អ្វីទៅជាបញ្ហាចៃខាំ?
ចៃ ជាសត្វល្អិត អាចលោតពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ជាធម្មតាវារស់នៅលើសត្វចិញ្ចឹម សត្វពាហនៈ ហើយក៏អាចខាំនិងចម្លងជំងឺដល់មនុស្សផងដែរ។ ពពួកចៃនេះ អាចនឹងពិបាកកំចាត់ចោល ដោយសារវាអាចរស់នៅដោយគ្មានចំណីបានច្រើនថ្ងៃ រហូតដល់ជាង ១០០ ថ្ងៃឯណោះ។
២- ចៃខាំកើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
បញ្ហាចៃខាំ គឺកើតមានញឹកញាប់ណាស់ មិនថាក្មេង មិនថាចាស់។
រោគសញ្ញាសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធបញ្ហាចៃខាំមានដូចជា៖
– ស្នាមសត្វខាំ ក្រហម តូចៗ
– ស្នាមក្រហមជុំវិញស្នាមខាំ
– ស្នាមខាំ ៣-៤ ជាប់គ្នា ឬជាជួរ
– ស្នាមខាំនៅម្តុំកជើង ឬជើង
ស្នាមចៃខាំ គឺរមាស់ណាស់ និងឈឺ អាចមានឡើងកន្ទាលត្រអាក ឬឡើងកន្ទួលក្រហមនៅកន្លែងនោះ។ ពេលអេះទៅ អាចនឹងអោយទៅជាដំបៅស្បែក។
នៅមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដែលមិនបានរៀបរាប់ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ចម្ងល់ផ្សេងៗ។
៤- ពេលណាត្រូវជួបគ្រូពេទ្យ?
សូមទាក់ទងគ្រូពេទ្យ បើសិនជាមានរោគសញ្ញាណាមួយដូចខាងក្រោម៖
– ពិបាកដកដង្ហើម
– ក្អួត
– ហើមបបូរមាត់ឬមុខ
ចៃខាំ អាចធ្វើហើមក្រពេញ ចុកចាប់ខ្លាំងនៅកន្លែងស្នាមខាំ ក្រហមខ្លាំង។ ករណីខ្លះ ចៃទាំងនោះអាចចម្លងជំងឺមួយចំនួន ដូចជា គ្រុនក្តៅដោយសារពពួកចៃ។
ចៃខាំ បង្កឡើងដោយសារសត្វចៃ ហើយមនុស្សគឺជាជម្រើសទីពីរ បន្ទាប់ពីសត្វពាហនៈ។ ចៃដែលមកខាំមនុស្ស ច្រើនជាពពួកចៃពេញវ័យ ស្រេកឃ្លានខ្លាំង ហើយមិនទាន់មានគ្នា ឬរកសត្វពាហនៈមិនបាន។
បើសិនជាយើងទៅដើរកាត់ ឬដេកលេងក្បែរសម្បុកចៃ យើងនឹងក្លាយជាជម្រក និងជាចំណីរបស់វាមិនខាន។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
សត្វចិញ្ចឹមអាចជាជម្រកពពួកចៃ ដូចនេះពេលយើងលេងជាមួយសត្វចិញ្ចឹម ឬក្បែរសួនច្បារសត្វទាំងនោះទៅលេង អាចនឹងប្រឈមចៃខាំ ព្រោះចៃ ចូលចិត្តរស់នៅកន្លែងមានស្មៅវែងៗ នៅក្នុងម្លប់ គំនរឈើ ឬឃ្លាំងដាក់ឥវ៉ាន់។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ជាធម្មតា ចៃខាំមិនចាំបាច់ទៅព្យាបាលឡើយ តែក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ក្រែងមានសញ្ញាប្រតិកម្ម ការបង្ករោគ ឬដំបៅណាមួយ។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
ការព្យាបាលមានជម្រើសច្រើនដូចជា៖
– ប្រេងដើមតែ
– ឡេកាឡាមីន
– Cortisone
– ទឹកខ្មេះ
– ថ្នាំប្រឆាំងអាលែកហ្ស៊ី
ដើម្បីការពារការបង្ករោគ យើងមិនគួរអេះស្នាមរបួសឡើយ។ ការព្យាបាលចៃខាំ ដើម្បីបន្ថយការរមាស់ តែភាគច្រើនវានឹងបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯង។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
ដើម្បីដឹងថាយើងមានជំងឺមកពីចៃ ឬអត់ ត្រូវពិនិត្យសត្វចិញ្ចឹមឲ្យបានច្បាស់។ បើសិនជា វាអេះខ្លួនញឹក នោះសង្ស័យថាមានចៃហើយ។ គួរយកសត្វអ្នកទៅពិនិត្យ និងព្យាបាល ចម្ចាត់ចៃនៅកន្លែងពេទ្យសត្វ។ មានតែការព្យាបាលសត្វចិញ្ចឹម អាចការពារយើងពីបញ្ហាចៃខាំនេះបាន។ ដើម្បីកុំឲ្យសត្វអ្នកកើតចៃឡើងវិញ គួរពាក់ក្រឡៅការពារចៃសត្វនោះ។
ចៃ ជាសត្វល្អិត អាចលោតពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ជាធម្មតាវារស់នៅលើសត្វចិញ្ចឹម សត្វពាហនៈ ហើយក៏អាចខាំនិងចម្លងជំងឺដល់មនុស្សផងដែរ។ ពពួកចៃនេះ អាចនឹងពិបាកកំចាត់ចោល ដោយសារវាអាចរស់នៅដោយគ្មានចំណីបានច្រើនថ្ងៃ រហូតដល់ជាង ១០០ ថ្ងៃឯណោះ។
២- ចៃខាំកើតឡើងញឹកញាប់ដែរទេ?
បញ្ហាចៃខាំ គឺកើតមានញឹកញាប់ណាស់ មិនថាក្មេង មិនថាចាស់។
រោគសញ្ញា
៣- រោគសញ្ញចៃខាំមានអ្វីខ្លះ?រោគសញ្ញាសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធបញ្ហាចៃខាំមានដូចជា៖
– ស្នាមសត្វខាំ ក្រហម តូចៗ
– ស្នាមក្រហមជុំវិញស្នាមខាំ
– ស្នាមខាំ ៣-៤ ជាប់គ្នា ឬជាជួរ
– ស្នាមខាំនៅម្តុំកជើង ឬជើង
ស្នាមចៃខាំ គឺរមាស់ណាស់ និងឈឺ អាចមានឡើងកន្ទាលត្រអាក ឬឡើងកន្ទួលក្រហមនៅកន្លែងនោះ។ ពេលអេះទៅ អាចនឹងអោយទៅជាដំបៅស្បែក។
នៅមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដែលមិនបានរៀបរាប់ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យសម្រាប់ចម្ងល់ផ្សេងៗ។
៤- ពេលណាត្រូវជួបគ្រូពេទ្យ?
សូមទាក់ទងគ្រូពេទ្យ បើសិនជាមានរោគសញ្ញាណាមួយដូចខាងក្រោម៖
– ពិបាកដកដង្ហើម
– ក្អួត
– ហើមបបូរមាត់ឬមុខ
ចៃខាំ អាចធ្វើហើមក្រពេញ ចុកចាប់ខ្លាំងនៅកន្លែងស្នាមខាំ ក្រហមខ្លាំង។ ករណីខ្លះ ចៃទាំងនោះអាចចម្លងជំងឺមួយចំនួន ដូចជា គ្រុនក្តៅដោយសារពពួកចៃ។
មូលហេតុបង្ក
៥- មូលហេតុបណ្តាលឲ្យចៃខាំ?ចៃខាំ បង្កឡើងដោយសារសត្វចៃ ហើយមនុស្សគឺជាជម្រើសទីពីរ បន្ទាប់ពីសត្វពាហនៈ។ ចៃដែលមកខាំមនុស្ស ច្រើនជាពពួកចៃពេញវ័យ ស្រេកឃ្លានខ្លាំង ហើយមិនទាន់មានគ្នា ឬរកសត្វពាហនៈមិនបាន។
បើសិនជាយើងទៅដើរកាត់ ឬដេកលេងក្បែរសម្បុកចៃ យើងនឹងក្លាយជាជម្រក និងជាចំណីរបស់វាមិនខាន។
អត្ថបទពាក់ព័ន្ធ៖
- ជំងឺឆ្លងមេរោគក្នុងឈាម (Septicemia)
- ជំងឺដង្កូវព្រូនក្នុងពោះវៀន (Strongyloidiasis)
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមនាំឲ្យចៃខាំសត្វចិញ្ចឹមអាចជាជម្រកពពួកចៃ ដូចនេះពេលយើងលេងជាមួយសត្វចិញ្ចឹម ឬក្បែរសួនច្បារសត្វទាំងនោះទៅលេង អាចនឹងប្រឈមចៃខាំ ព្រោះចៃ ចូលចិត្តរស់នៅកន្លែងមានស្មៅវែងៗ នៅក្នុងម្លប់ គំនរឈើ ឬឃ្លាំងដាក់ឥវ៉ាន់។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ជាធម្មតា ចៃខាំមិនចាំបាច់ទៅព្យាបាលឡើយ តែក៏ត្រូវប្រុងប្រយ័ត្ន ក្រែងមានសញ្ញាប្រតិកម្ម ការបង្ករោគ ឬដំបៅណាមួយ។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
ការព្យាបាលមានជម្រើសច្រើនដូចជា៖
– ប្រេងដើមតែ
– ឡេកាឡាមីន
– Cortisone
– ទឹកខ្មេះ
– ថ្នាំប្រឆាំងអាលែកហ្ស៊ី
ដើម្បីការពារការបង្ករោគ យើងមិនគួរអេះស្នាមរបួសឡើយ។ ការព្យាបាលចៃខាំ ដើម្បីបន្ថយការរមាស់ តែភាគច្រើនវានឹងបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯង។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
ដើម្បីដឹងថាយើងមានជំងឺមកពីចៃ ឬអត់ ត្រូវពិនិត្យសត្វចិញ្ចឹមឲ្យបានច្បាស់។ បើសិនជា វាអេះខ្លួនញឹក នោះសង្ស័យថាមានចៃហើយ។ គួរយកសត្វអ្នកទៅពិនិត្យ និងព្យាបាល ចម្ចាត់ចៃនៅកន្លែងពេទ្យសត្វ។ មានតែការព្យាបាលសត្វចិញ្ចឹម អាចការពារយើងពីបញ្ហាចៃខាំនេះបាន។ ដើម្បីកុំឲ្យសត្វអ្នកកើតចៃឡើងវិញ គួរពាក់ក្រឡៅការពារចៃសត្វនោះ។
No comments