តេស្ត​​G6PD (Glucose-6-phosphate dehydrogenase )

1- តើអ្វីជាជំងឺកង្វះ G6PD?

G6PD (Glucose-6-phosphate dehydrogenase ) គឺជាជំងឺតំណពូជម្យ៉ាងដែលភាគ​ច្រើន​​កើត​​​លើ​​កុមារ៉ា ឫ បុរស។ ជំងឺនេះកើតឡើង នៅពេលរាងកាយគ្មានអង់ស៊ីម G6PD គ្រប់​​គ្រាន់។

G6PD មានមុខងារជួយឱ្យកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមដំណើរ​​ការល្អ។ វាក៏ជួយការ​ពារ​​​កោសិកា​​គ្រាប់​​ឈាមក្រហម​ពីសារធាតុ​​ផ្សេងៗនៅក្នុងឈាមដែលអាចបំផ្លាញវាផងដែរ។

បើគ្មាន G6PD គ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការពារទេ ​កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមនឹងបែកខ្ញែកចេញពីគ្នា ដែល​​គេ​ឱ្យ​ឈ្មោះ​​ថា hemolysis (hih-MOL-ih-sis)។ នៅពេលកោសិកាគ្រាប់​ឈាម​ក្រហម​​​ជាច្រើន​​ត្រូវ​​បាន​​​​​បំផ្លាញ​​​​ អ្នកជំងឺនឹងចុះខ្សោយ ហើយមានសភាពស្លេកស្លាំង។ ជំងឺនេះបណ្ដាល​​ឱ្យ​​​មានអាការៈដូចជាអស់កម្លាំង​ វិលមុខ និងរោគសញ្ញាផ្សេងៗទៀត។

កោសិកា​គ្រាប់ឈាមក្រហមដែលគ្មាន G6PD គ្រប់គ្រាន់​ងាយមានប្រតិកម្ម​​​ទៅនឹងឱសថ អាហារ និង​មេរោគឆ្លងមួយចំនួន ដែលធ្វើឱ្យបាត់​​បង់កោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហម​​​​យ៉ាងឆាប់​​​រហ័ស​​​​ក្នុង​​ពេលដ៏ខ្លីដែលគេឱ្យឈ្មោះថា វិបត្តិ hemolytic។ ក្នុង​ករណី​ខ្លះ កង្វះ G6PD បង្កឱ្យខ្វះឈាម​​រ៉ាំរ៉ៃ និង​​​​​​ស្លេកស្លាំង​។

កត្តា​​បង្កឱ្យ​មានវិបត្តិ hemolysis នៅក្នុងខ្លួនកុមារដែលគ្មាន G6PD គ្រប់គ្រាន់រួម​មានដូចជា៖

• ការឆ្លងបាក់តេរី និងការឆ្លងមេរោគ
• ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ និងថ្នាំបញ្ចុះកម្ដៅ
• ថ្នាំអង់ទីប៊ីយ៉ូទិក ឬថ្នាំផ្សះ
• ថ្នាំប្រឆាំងជំងឺគ្រុនចាញ់
• សណ្ដែកបារាំង
• សារធាតុ naphthalene ប្រើសម្រាប់​ប្រឆាំងសត្វល្អិតកាត់សម្លៀកបំពាក់ ។ល។ ថ្នាំបណ្ដេញសត្វល្អិតអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំង ប្រសិនបើកុមារលេប​វាចូលទៅ​​ក្នុង​​ពោះ។

2- តើកង្វះ G6PD មានសញ្ញា និងរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?

មនុស្ស​ភាគច្រើនដែល​មាន​​ជំងឺកង្វះ G6PD គ្មាន​រោគសញ្ញាអ្វីគួរឱ្យសម្គាល់​ទេ។ ប៉ុន្តែ​​​អ្នក​​​ផ្សេង​​​​​ទៀត​​​អាច​​មាន​អាការៈស្លេកស្លាំងខ្លាំង ប្រសិនបើកោសិកាគ្រាប់ឈាមក្រហមច្រើន​ត្រូវបាន
​បំផ្លាញ។

រោគសញ្ញារួមមានដូចជា៖

• ស្លេកស្លាំង
• អស់កម្លាំង ឬវិលមុខធីងធោង
• បេះដូងលោតញាប់
• ដក​ដង្ហើមខ្លីៗ ឬថប់ៗ
• ស្បែកលឿង ឬភ្នែកលឿង
• អណ្ដើករីកធំ
• ទឹកនោម​មានពណ៌​តែចាស់

ប្រសិនបើរោគសញ្ញាធ្ងន់ធ្ងរ ត្រូវប្រញាប់​នាំកុមារ​​ទៅពិនិត្យ​នៅមន្ទីរពេទ្យ​​​។

3- តើអ្វីដែលបង្កឱ្យមានជំងឺកង្វះ G6PD ទៅ​លើ​​កុមារ?

កង្វះ G6PD គឺជាជំងឺតំណពូជ កុមារមានជំងឺកង្វះ G6PD ពីកំណើត ព្រោះ​វាជា​តំណពូជ​ពី​​ឪពុក ឬ​​ម្ដាយ ហើយជំងឺនេះកើតមានលើកុមារ៉ាច្រើនជាង​កុមារី ១០ដង។

4- តើធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យជំងឺកង្វះ G6PD តាមវិធីណា?

ជាទូទៅ ជំងឺកង្វះ G6PD ពិនិត្យ​​មិនឃើញទេ លុះ​ត្រា​តែ​ក្មេងចាប់​ផ្តើម​​មាន​រោគសញ្ញា។​ ប្រសិន​​បើ​​​គ្រូពេទ្យសង្ស័យថាវាជាជំងឺកង្វះ G6PD ជាទូទៅទាល់​តែ​ធ្វើ​តេស្តឈាម​​ទើប​​ដឹង។

ប្រសិនបើអ្នកព្រួយបារម្ភខ្លាចកូនរបស់អ្នកអាច​មានជំងឺកង្វះ G6PD សូម​ប្រញាប់ទៅ​​មន្ទីរពេទ្យ​​ពេទ្យ​ដើម្បីពិនិត្យ និង ធ្វើតេស្តឈាម (ភាគច្រើនគឺតេស្តជួសកែងជើង) រកជំងឺនេះ។

5- តើព្យាបាលជំងឺកង្វះ G6PD តាមវិធីណា?

កា​រ​​ព្យាបាលជំងឺកង្វះ G6PD ជាទូទៅគឺ​​មិនពិបាកទេ នេះមានន័យ ត្រូវព្យាបាល​​វា ឬ​​បញ្ឈប់​​ការ​​ប្រើ​ប្រាស់ ចំណីអាហារ និង ថ្នាំដែល​មាន​​ប្រតិកម្ម។ កុមារដែលសស្លេកស្លាំង​ខ្លាំង​​ត្រូវបញ្ជូនទៅ​ព្យាបាលនៅ​​​មន្ទីរពេទ្យ​​​ដើម្បី​​​​បញ្ចូលខ្យល់​​អុកស៊ីសែន និងបញ្ចូលឈាមជាដើម។

6- តើ​​ឪពុកម្តាយគួរធ្វើបែបណា?

វិធីល្អបំផុតក្នុងការថែទាំកូនដែល​មាន​ជំងឺកង្វះ G6PD គឺត្រូវប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះ​កត្តាដែលបង្ក​ឱ្យ​​មានរោ​គ​​​សញ្ញា។​ ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ និងសាកសួរអំពីឱសថណាខ្លះ និង​​​អ្វីផ្សេង​​​ទៀត​​ដែល​​អាចបង្ក​​​​បញ្ហា​ដល់​​កុមារដែលមានជំងឺកង្វះ G6PD។ បើមើលថែទាំបាន​ល្អ កុមារដែលមានជំងឺ G6PD​ នឹងមានសុខភាពល្អ ហើយ​​ក្លៀវក្លាដូចក្មេងដទៃ​ដែរ។