បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់(Ingrown Toenail)
១- អ្វីជាបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ក្រចកជើង?
ត្រចៀកក្រាញ់ គឺជាជំងឺដែលក្រចកជើងដុះចាក់ចូលទៅក្នុងស្បែកទន់ ជាងដុះនៅពីលើស្បែក ដែលបណ្ដាលមកពីសម្ពាធពីផ្នែកគែមក្រចកលូតនោះ ចាក់ចូលស្បែករបស់មេជើង។ ពេលគែមក្រចកដុះចាក់ចូលស្បែក នឹងធ្វើឲ្យមានការរលាក ហើយដំបូង គ្រាន់តែធ្វើឲ្យមិនស្រួលមេជើងប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់មកវានឹងលូតលាស់រហូតដល់មានការបង្ករោគនៅកន្លែងរបួសនោះ ធ្វើឲ្យមានបញ្ហាកើតឡើង។ ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមេជើងធំៗ តែទោះយ៉ាងនេះក្ដី មេជើង អាចនឹងប៉ះពាល់នៅគែមណាមួយ។
២- កប់ត្រចៀកក្រាញ់កើតកើតញឹកញាប់ទេ?
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមនុស្សពេញវ័យ មិនថាប្រុស មិនថាស្រី ហើយមិនសូវកើតញឹកញាប់ចំពោះក្មេង និងទារកទេ។ មនុស្សអាយុ ពី ២០-៣០ ឆ្នាំ អ្នកប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ជាមួយបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ហើយបើមិនព្យាបាលត្រឹមត្រូវ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់អាចឈានដល់ការឆ្លងរោគ ឬអាចអាប់សែ ទាមទារព្យាបាលដោយវះកាត់ទៀតផង។
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចព្យាបាលបានដោយគ្រាន់តែបន្ថយកត្តានាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាកប៉ុណ្ណោះ។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបន្ថែម។
រោគសញ្ញាទូទៅបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់រួមមាន៖
– ឈឺ និងទន់នៅ ម្រាមជើង នៅគែមម្ខាង ឬនៅគែមក្រចកទាំងសងខាង
– ក្រហមនៅជុំវិញក្រចកជើង
– ហើមមេជើង នៅជុំវិញក្រចក
– បង្ករោគនៅជាលិកាជុំវិញក្រចកជើង
ពេលខ្លះ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចជាដោយខ្លួនឯងដោយមិនបាច់ព្យាបាល។
អាចនៅមានរោគសញ្ញាខ្លះទៀតមិនបានរៀបរាប់ខាងលើ ប្រសិនបើមានការព្រួយបារម្ភពីរោគសញ្ញា សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាត្រូវទៅជួបពេទ្យ?
ត្រូវទាក់ទងទៅគ្រូពេទ្យភ្លាមប្រសិនបើមានបញ្ហាដូចជា៖
– ធ្លាប់មានបញ្ហាមិនស្រួលក្នុងមេជើងធ្ងន់ធ្ងរ មានខ្ទុះ ឬក្រហម ដែលមើលទៅរាលដាលទៅកន្លែងដទៃ។
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬមានជំងឺផ្សេងទៀត បណ្ដាលឲ្យចរន្តឈាមខ្សោយទៅកាន់ចុងជើង និងធ្លាប់ឈឺជើង ឬមានការបង្ករោគ។
– មានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ឬ ចរន្តឈាមខ្សោយ។
– ប្រសិនបើការព្យាបាលនៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង មិនជោគជ័យក្នុងរយៈពេលមួយអាទិត្យ ឬឈឺជាប់យូរ។
បើមានរោគសញ្ញាដូចខាងលើ ឬសំណួរ គប្បីពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ មនុស្សម្នាក់ៗ មានរោគសញ្ញាផ្សេងគ្នា ប្រសើរបំផុត ត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យពីអ្វីដែលល្អសម្រាប់ស្ថានភាពក្មេង។
មូលហេតុបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ឧស្សាហ៍ប្រទះឃើញបំផុត គឺ៖
– ពាក់ស្បែកជើង ឬស្រោមជើងមិនសមាមាត្រ និងចង្អៀតម្រាមជើងខ្លាំង។
– កាត់ក្រចក តម្រឹមក្រចកជើងមិនបានល្អ (កាត់ខ្លីពេក ឬកាត់មិនត្រង់ មិនកាត់ដល់ចុងក្រចក)។
– របួសក្រចកជើង ជាពិសេស របួសញឹកញាប់។
– មានក្រចកជើងកោងខុសធម្មតា។
កត្តាប្រឈម៦- កត្តានាំឲ្យកើនហានិភ័យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?
– ជាទូទៅមានក្រចកជើងកោង ឬក្រាស់
– កីឡាករ ដូចជា កីឡាវាយកូនបាល់ បាល់ទាត់និងបាល់បោះ
-ពាក់ស្បែកជើងមិនត្រូវលេខ (អាចតូចពេក ឬធំពេក)
– មានសម្ពាធញឹកញាប់ ឬប៉ះទង្គិចលើជើងច្រើនដង
– គ្មានអនាម័យ
– ដំណើរដើរមិនប្រក្រតី
– ជើង ឬមេជើងខូចរូបរាង ដូចជា រលាកហើមមេជើង (Bunion) និងមេជើងរីកធំ (Hammertoes)
– ខូចរូបរាងមេជើងពីកំណើត
– ធាត់លើសទម្ងន់
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម
– មានការបង្ករោគដោយផ្សិតនៅលើក្រចក (onychomycosis)
– បែកញើសនៅជើងខ្លាំង (Hyperhidrosis)
– ហើមខ្លាំងផ្នែកខាងក្រោមរាងកាយ
– មានសមាជិកគ្រួសារ ធ្លាប់មានបញ្ហានេះ។
៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ រួមមាន ការពិនិត្យរូបរាងក្រចក និងស្បែកនៅជុំវិញ ដោយអមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាដែលមាន។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំវិធីទាំងនេះ៖
– លើកក្រចក៖ ចំពោះករណីកប់ត្រចៀកក្រាញតិចតួច (ក្រហម និងឈឺ ប៉ុន្តែមិនមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងលើកចុងក្រចកដែលកប់ត្រចៀកក្រាញ់នោះដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយដាក់សំឡី រួចដាក់ខ្នាបខាងក្រោម។ ព្យាបាលបែបនេះ ធ្វើឲ្យក្រចក និងស្បែក អាចនៅឆ្ងាយពីគ្នា ជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។ ពេលត្រឡប់ទៅផ្ទះ ត្រូវលាងម្រាមជើង និងដូរសំឡី និងខ្នាបជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
– កាត់ផ្នែកខ្លះរបស់ក្រចក៖ ករណីកប់ត្រចៀកក្រាញ់ធ្ងន់ធ្ងរ (ក្រហម ឈឺ និងមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់តម្រឹមក្រចកដែលដុះលើសនោះ។ មុននឹងប្រើវិធីនេះ គ្រូពេទ្យអាចនឹងចាក់ថ្នាំស្ពឹកលើក្រចកជើងយើងជាមុនសិន។
– កាត់យកក្រចកនិងជាលិកាចេញ៖ បើមានបញ្ហានោះញឹកញាប់ ហើយនៅតែម្រាមជើងដដែល គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់យកផ្នែកមួយរបស់ក្រចក ជាមួយជាលិកានៅក្រោមនោះ។ វិធីនេះអាចការពារកុំឲ្យផ្នែកកាត់នោះដុះឡើងវិញ។ គ្រូពេទ្យអាចនឹងប្រើជាតិគីមី ឬកាំរស្មីឡាស៊ែរ ឬវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីកាត់យកក្រចកនោះ។
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ លាប ឬលេប ជាពិសេសបើម្រាមជើងនោះ មានការបង្ករោគ ឬប្រឈមនឹងការបង្ករោគ។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ត្រាំជើងក្នុងទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ រយៈពេល ១៥-២០ នាទី ៣-៤ ដង/ថ្ងៃ ដោយការត្រាំនេះ នឹងជួយបន្ថយអាការៈហើម និងជួយបន្ថយការឈឺចាប់។
– ដាក់សំឡីនៅក្រោមក្រចកជើង បន្ទាប់ពីត្រាំជើងរួច ចូរដាក់សំឡីស្អាតនៅក្រោមចុងក្រចកត្រចៀកក្រាញ់នោះ ដោយវិធីនេះ នឹងជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។
– លាបក្រែមថ្នាំផ្សះ លាបក្រែមថ្នាំផ្សះលើកន្លែងឈឺ ហើយរុំក្រចកឈឺនោះ។
– ត្រូវជ្រើសរើសស្បែកជើងលេខត្រូវនឹងជើង គួរពាក់ស្បែកជើងបើកចំហម្រាមជើង ឬស្បែកជើងផ្ទាត់ រហូតទាល់តែមានអារម្មណ៍ប្រសើរជាងមុន។
– ប្រើថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដែលមិនត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា (OTC) ដូចជា ប៉ារ៉ាសេតាមុល (Acetaminophen) អ៊ីប៊ុយប្រូហ្វែន (Ibuprofen) និងណាប្រុកសែន (Naproxen) អាចជួយបន្ថយការឈឺចាប់បាន។
ត្រចៀកក្រាញ់ គឺជាជំងឺដែលក្រចកជើងដុះចាក់ចូលទៅក្នុងស្បែកទន់ ជាងដុះនៅពីលើស្បែក ដែលបណ្ដាលមកពីសម្ពាធពីផ្នែកគែមក្រចកលូតនោះ ចាក់ចូលស្បែករបស់មេជើង។ ពេលគែមក្រចកដុះចាក់ចូលស្បែក នឹងធ្វើឲ្យមានការរលាក ហើយដំបូង គ្រាន់តែធ្វើឲ្យមិនស្រួលមេជើងប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់មកវានឹងលូតលាស់រហូតដល់មានការបង្ករោគនៅកន្លែងរបួសនោះ ធ្វើឲ្យមានបញ្ហាកើតឡើង។ ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមេជើងធំៗ តែទោះយ៉ាងនេះក្ដី មេជើង អាចនឹងប៉ះពាល់នៅគែមណាមួយ។
២- កប់ត្រចៀកក្រាញ់កើតកើតញឹកញាប់ទេ?
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ ច្រើនកើតចំពោះមនុស្សពេញវ័យ មិនថាប្រុស មិនថាស្រី ហើយមិនសូវកើតញឹកញាប់ចំពោះក្មេង និងទារកទេ។ មនុស្សអាយុ ពី ២០-៣០ ឆ្នាំ អ្នកប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់ជាមួយបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ហើយបើមិនព្យាបាលត្រឹមត្រូវ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់អាចឈានដល់ការឆ្លងរោគ ឬអាចអាប់សែ ទាមទារព្យាបាលដោយវះកាត់ទៀតផង។
កប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចព្យាបាលបានដោយគ្រាន់តែបន្ថយកត្តានាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាកប៉ុណ្ណោះ។ សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបន្ថែម។
រោគសញ្ញា
៣- អ្វីជារោគសញ្ញាបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?រោគសញ្ញាទូទៅបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់រួមមាន៖
– ឈឺ និងទន់នៅ ម្រាមជើង នៅគែមម្ខាង ឬនៅគែមក្រចកទាំងសងខាង
– ក្រហមនៅជុំវិញក្រចកជើង
– ហើមមេជើង នៅជុំវិញក្រចក
– បង្ករោគនៅជាលិកាជុំវិញក្រចកជើង
ពេលខ្លះ បញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ អាចជាដោយខ្លួនឯងដោយមិនបាច់ព្យាបាល។
អាចនៅមានរោគសញ្ញាខ្លះទៀតមិនបានរៀបរាប់ខាងលើ ប្រសិនបើមានការព្រួយបារម្ភពីរោគសញ្ញា សូមពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាត្រូវទៅជួបពេទ្យ?
ត្រូវទាក់ទងទៅគ្រូពេទ្យភ្លាមប្រសិនបើមានបញ្ហាដូចជា៖
– ធ្លាប់មានបញ្ហាមិនស្រួលក្នុងមេជើងធ្ងន់ធ្ងរ មានខ្ទុះ ឬក្រហម ដែលមើលទៅរាលដាលទៅកន្លែងដទៃ។
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ឬមានជំងឺផ្សេងទៀត បណ្ដាលឲ្យចរន្តឈាមខ្សោយទៅកាន់ចុងជើង និងធ្លាប់ឈឺជើង ឬមានការបង្ករោគ។
– មានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំចុះខ្សោយ ឬ ចរន្តឈាមខ្សោយ។
– ប្រសិនបើការព្យាបាលនៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង មិនជោគជ័យក្នុងរយៈពេលមួយអាទិត្យ ឬឈឺជាប់យូរ។
បើមានរោគសញ្ញាដូចខាងលើ ឬសំណួរ គប្បីពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ មនុស្សម្នាក់ៗ មានរោគសញ្ញាផ្សេងគ្នា ប្រសើរបំផុត ត្រូវទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យពីអ្វីដែលល្អសម្រាប់ស្ថានភាពក្មេង។
មូលហេតុបង្ក
៥- មូលហេតុអ្វីនាំឲ្យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់?មូលហេតុបណ្តាលឲ្យមានបញ្ហាកប់ត្រចៀកក្រាញ់ ឧស្សាហ៍ប្រទះឃើញបំផុត គឺ៖
– ពាក់ស្បែកជើង ឬស្រោមជើងមិនសមាមាត្រ និងចង្អៀតម្រាមជើងខ្លាំង។
– កាត់ក្រចក តម្រឹមក្រចកជើងមិនបានល្អ (កាត់ខ្លីពេក ឬកាត់មិនត្រង់ មិនកាត់ដល់ចុងក្រចក)។
– របួសក្រចកជើង ជាពិសេស របួសញឹកញាប់។
– មានក្រចកជើងកោងខុសធម្មតា។
កត្តាប្រឈម
– ជាទូទៅមានក្រចកជើងកោង ឬក្រាស់
– កីឡាករ ដូចជា កីឡាវាយកូនបាល់ បាល់ទាត់និងបាល់បោះ
-ពាក់ស្បែកជើងមិនត្រូវលេខ (អាចតូចពេក ឬធំពេក)
– មានសម្ពាធញឹកញាប់ ឬប៉ះទង្គិចលើជើងច្រើនដង
– គ្មានអនាម័យ
– ដំណើរដើរមិនប្រក្រតី
– ជើង ឬមេជើងខូចរូបរាង ដូចជា រលាកហើមមេជើង (Bunion) និងមេជើងរីកធំ (Hammertoes)
– ខូចរូបរាងមេជើងពីកំណើត
– ធាត់លើសទម្ងន់
– មានជំងឺទឹកនោមផ្អែម
– មានការបង្ករោគដោយផ្សិតនៅលើក្រចក (onychomycosis)
– បែកញើសនៅជើងខ្លាំង (Hyperhidrosis)
– ហើមខ្លាំងផ្នែកខាងក្រោមរាងកាយ
– មានសមាជិកគ្រួសារ ធ្លាប់មានបញ្ហានេះ។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។៧- គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ការធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ រួមមាន ការពិនិត្យរូបរាងក្រចក និងស្បែកនៅជុំវិញ ដោយអមជាមួយនឹងរោគសញ្ញាដែលមាន។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំវិធីទាំងនេះ៖
– លើកក្រចក៖ ចំពោះករណីកប់ត្រចៀកក្រាញតិចតួច (ក្រហម និងឈឺ ប៉ុន្តែមិនមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងលើកចុងក្រចកដែលកប់ត្រចៀកក្រាញ់នោះដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយដាក់សំឡី រួចដាក់ខ្នាបខាងក្រោម។ ព្យាបាលបែបនេះ ធ្វើឲ្យក្រចក និងស្បែក អាចនៅឆ្ងាយពីគ្នា ជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។ ពេលត្រឡប់ទៅផ្ទះ ត្រូវលាងម្រាមជើង និងដូរសំឡី និងខ្នាបជារៀងរាល់ថ្ងៃ។
– កាត់ផ្នែកខ្លះរបស់ក្រចក៖ ករណីកប់ត្រចៀកក្រាញ់ធ្ងន់ធ្ងរ (ក្រហម ឈឺ និងមានខ្ទុះ) គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់តម្រឹមក្រចកដែលដុះលើសនោះ។ មុននឹងប្រើវិធីនេះ គ្រូពេទ្យអាចនឹងចាក់ថ្នាំស្ពឹកលើក្រចកជើងយើងជាមុនសិន។
– កាត់យកក្រចកនិងជាលិកាចេញ៖ បើមានបញ្ហានោះញឹកញាប់ ហើយនៅតែម្រាមជើងដដែល គ្រូពេទ្យអាចនឹងកាត់យកផ្នែកមួយរបស់ក្រចក ជាមួយជាលិកានៅក្រោមនោះ។ វិធីនេះអាចការពារកុំឲ្យផ្នែកកាត់នោះដុះឡើងវិញ។ គ្រូពេទ្យអាចនឹងប្រើជាតិគីមី ឬកាំរស្មីឡាស៊ែរ ឬវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីកាត់យកក្រចកនោះ។
គ្រូពេទ្យអាចនឹងណែនាំឲ្យប្រើថ្នាំផ្សះ លាប ឬលេប ជាពិសេសបើម្រាមជើងនោះ មានការបង្ករោគ ឬប្រឈមនឹងការបង្ករោគ។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ត្រាំជើងក្នុងទឹកក្ដៅឧណ្ហៗ រយៈពេល ១៥-២០ នាទី ៣-៤ ដង/ថ្ងៃ ដោយការត្រាំនេះ នឹងជួយបន្ថយអាការៈហើម និងជួយបន្ថយការឈឺចាប់។
– ដាក់សំឡីនៅក្រោមក្រចកជើង បន្ទាប់ពីត្រាំជើងរួច ចូរដាក់សំឡីស្អាតនៅក្រោមចុងក្រចកត្រចៀកក្រាញ់នោះ ដោយវិធីនេះ នឹងជួយឲ្យក្រចកដុះនៅលើស្បែក។
– លាបក្រែមថ្នាំផ្សះ លាបក្រែមថ្នាំផ្សះលើកន្លែងឈឺ ហើយរុំក្រចកឈឺនោះ។
– ត្រូវជ្រើសរើសស្បែកជើងលេខត្រូវនឹងជើង គួរពាក់ស្បែកជើងបើកចំហម្រាមជើង ឬស្បែកជើងផ្ទាត់ រហូតទាល់តែមានអារម្មណ៍ប្រសើរជាងមុន។
– ប្រើថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ដែលមិនត្រូវការវេជ្ជបញ្ជា (OTC) ដូចជា ប៉ារ៉ាសេតាមុល (Acetaminophen) អ៊ីប៊ុយប្រូហ្វែន (Ibuprofen) និងណាប្រុកសែន (Naproxen) អាចជួយបន្ថយការឈឺចាប់បាន។
No comments