ជំងឺប្រឹសបេះដូង(Heart Valve Disease)
១- អ្វីជាជំងឺប្រឹសបេះដូង?
ជំងឺប្រឹសបេះដូង សំដៅលើស្ថានភាពបេះដូងមិនដំណើរការទៅតាមតួនាទី។ ជាធម្មតាប្រឹសបេះដូងមានទាំងអស់ ៤ មានតួនាទីដឹកនាំឈាមហូរឲ្យត្រូវទិសដៅ។ អំឡុងពេលបេះដូងលោតម្ដង ប្រឹសបេះដូងក៏បិត និងបើកម្ដងដូចគ្នា ប៉ុន្តែពេលតួនាទីប្រឹសមិនដំណើរការ អាចរំខានដល់លំហូរឈាម បណ្តាលឲ្យទាំងស្ទះសរសៃអាក់ទែការ៉ូទីត និងអាចកើតជំងឺផ្សេងៗទៀត ដូចជា ជំងឺលើសឈាម និងខ្សោយបេះដូងជាដើម។
២- កើតឡើងញឹកញាប់ប៉ុណ្ណា?
ក្នុងស្ថានភាពនេះច្រើនកើតមានចំពោះមនុស្សចាស់ តែក៏អាចប៉ះពាល់ចំពោះមនុស្សគ្រប់វ័យ។ មិនអាចព្យាបាលជាសះស្បើយនោះទេ ដោយគ្រាន់តែអាចកាត់បន្ថយករណីប្រឈមប៉ុណ្ណោះ។
រោគសញ្ញា
៣- រោគសញ្ញាមានអ្វីខ្លះ?អាចមានរោគសញ្ញា អាការៈ ច្រើនយ៉ាងខុសៗគ្នាដូចជា៖
– ហត់
– ញ័រទ្រូង
– អស់កម្លាំង
– មិនស្រួលខ្លួន ឬឈឺទ្រូង
– សន្លប់
– ឈឺក្បាល
– ក្អក
– ហើមសួត ជង្គង់ ជើង ឬពោះ
– ឡើងទម្ងន់គ្មានមូលហេតុ
– ចាល់ជាតិទឹក ធ្វើឲ្យហើមនៅផ្នែកចុងនៃអាវយវៈ និងពោះ។
អាចមានរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតដែលមិនមាននៅក្នុងបញ្ចីខាងលើ។ បើយើងប្រទះឃើញរោគសញ្ញាទាំងនេះ ឬរោគសញ្ញាគួរឲ្យសង្ស័យ សូមទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
៤- ពេលណាគួរទៅជួបគ្រូពេទ្យ?
បើយើងមានរោគសញ្ញារលាកបំពង់ក ឈឺខ្លួន និងក្ដៅខ្លួន សូមទៅជួបជាមួយគ្រូពេទ្យ។ មនុស្សគ្រប់រូបមានលក្ខណៈខុសៗគ្នា ប្រការល្អត្រូវពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។
មូលហេតុបង្ក
៥- អ្វីខ្លះជាមូលហេតុបង្ក?ករណីខ្លះ ជំងឺនេះមានពីកំណើត យ៉ាងណា បញ្ហាកើតមានញឹកញាប់គឺដោយសារការប្រើថ្នាំ និងបញ្ហាផ្សេងទៀតនាំឲ្យកើតជំងឺនេះដូចជា៖
– រលាកសាច់ខាងក្នុងបេះដូង ដោយសារការបង្ករោគ
– ជាជំងឺរលាកដែលបង្ករោគដោយបាក់តេរីក្រុម Streptococcus (Rheumatic Fever)
– រីកសរសៃអាកអក ហើម ឬប៉ោង
– ក្រិនសរសៃឈាម
– Myxomatous Degeneration បញ្ហាខ្សោយជាលិកាប្រឹសបេះដូងខាងឆ្វេង
– ជំងឺ Lopus ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ដែលប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងខ្លួនឯង
– ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង (Coronary artery disease)
– ជំងឺរលាកសាច់ដុំបេះដូង (Cardiomyopathy) និងជំងឺស្វាយ
– ជំងឺលើជាលិកាឈ្នាប់ (Connective Tissue disease)
– មហារីក (Tumors) ប្រភេទថ្នាំខ្លះ និងកាំរស្មី (Radiation)
កត្តាប្រឈម
៦- កត្តាប្រឈមមានអ្វីខ្លះ?មនុស្សប្រឈមខ្ពស់កើតជំងឺនេះមាន៖
– មនុស្សចាស់
– មិនហាត់ប្រាណ
– ធ្លាប់មានប្រវត្តិជំងឺពាក់ព័ន្ធដូចជា រលាកសាច់ដុំបេះដូង លើសឈាម រលាកសន្លាក់។
រោគវិនិច្ឆ័យ និងការព្យាបាល
ព័ត៌មាននេះមិនអាចយកទៅប្រើប្រាស់គ្រប់ប្រភេទជំងឺទេ។ គួរពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញសម្រាប់ព័ត៌មានបន្ថែម។៧– គួរធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដោយវិធីណា?
ដើម្បីកំណត់រោគវិនិច្ឆ័យ គ្រូពេទ្យនឹងស្ដាប់បេះដូងតាម ស្តេតូស្កុប (Stethoscope) ដើម្បីវាស់កម្រិតបេះដូងមិនប្រក្រតី នឹងកំណត់បញ្ហាជាក់លាក់។
ការពិនិត្យផ្សេងទៀតមានដូចជា រូបភាពវិទ្យាសាស្ត្រ និងមើលឈាម បន្ទាប់មកគ្រូពេទ្យអាចកំណត់ដំណើរការនៃសន្ទះបេះដូង និងជ្រើសរើសការព្យាបាលត្រឹមត្រូវមួយ។ ការធ្វើតេស្តពិនិត្យបេះដូងផ្សេងទៀតមានដូចជា៖
– ថតកាំរស្មីអ៊ិចនៅទ្រូង៖ អាចបង្ហាញរូបរាង ទំហំ ទីតាំងបេះដូង ព្រោះពេលខ្លះជំងឺប្រឹសបេះដូងអាចនាំធ្វើឲ្យបេះដូងរីក។
– អេកូបេះដូង និងអេកូបេះដូងតាមបំពង់អាហារ៖ វិធីនេះគឺប្រើរលកសំឡេងដើម្បីលម្អិតរូបភាព និងសរសៃអាក់ទែជុំវិញបេះដូង។
– ដាក់កាតេទែចូលក្នុងបេះដូង៖ វិធីនេះធ្វើឲ្យយើងដឹងពីភាពមិនប្រក្រតីនៃលំហូរឈាមបណ្ដាលមកពីសន្ទះ បេះដូង។
៨- ព្យាបាលដោយវិធីណា?
អាស្រ័យលើស្ថានភាពជំងឺ រោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ? ពេទ្យអាចស្នើសុំវិធីព្យាបាលសក្តិសមមួយ។ យើងនឹងទទួលការត្រួតពិនិត្យសុខភាពជាប់លាប់ ឈប់ជក់បារី និងតាមរបបអាហារមួយចំនួន។
ករណីស្ថានភាពជំងឺមិនទាន់ធ្ងន់ធ្ងរ ពេទ្យអាចឲ្យថ្នាំខ្លះដើម្បីព្យាបាលដូចជា ពពួកថ្នាំ Beta blockers និង Calcium Channel Blockers អាចជួយគ្រប់គ្រងកម្រិត និងលំហូរឈាមបេះដូង ឬអាចជាថ្នាំបញ្ចុះទឹកនោម ថ្នាំ Vasodilators សម្រាប់បន្ថយបញ្ហាចាល់ទឹក ជួយឲ្យសរសៃឈាមបេះដូងបើក។
ករណីស្ថានភាពជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ចាំបាច់ទាមទារវះកាត់ រាប់បញ្ចូលទាំងការវះកាត់ជួសជុលសន្ទះបេះដូងដោយជាលិកា ប្តូរប្រឹសបេះដូងសត្វ ប្រឹសបេះដូងដែលគេបរិច្ចាគ ឬអាចជាប្រឹសសប្បនិម្មិត។
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ
៩- ទម្លាប់រស់នៅ
ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់រស់នៅ និងវិធីព្យាបាលនៅផ្ទះ អាចជួយបង្ការ និងគ្រប់គ្រងស្ថានភាពជំងឺបាន ដូចជា៖
– ទៅពេទ្យបើមានសញ្ញាឆ្លងរោគ
– ថែរក្សាធ្មេញ និងអញ្ចាញធ្មេញ
– លេបថ្នាំផ្សះ បើមានឈាមហូរ
– លេបថ្នាំតាមវេជ្ជបញ្ជា
– ទៅពេទ្យឲ្យទៀងទាត់
– ដឹងពីប្រភេទ និងស្ថានភាពជំងឺ
– ប្រាប់ពេទ្យពីស្ថានភាពជំងឺ ពិសេសពេទ្យធ្មេញ។
No comments